Kurs rachunkowości budżetowej dla JST i ich jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej

Temat 1 – Finanse publiczne – zasady prowadzenia gospodarki budżetowej gmin, powiatów, województw oraz samorządowych jednostek i zakładów budżetowych. (2 dni).

1.Podstawy prawne systemu finansów publicznych, rachunkowości oraz sprawozdawczości budżetowej i finansowej obowiązujące w Polsce – wykaz obowiązujących aktów prawnych oraz krajowych standardów i stanowisk Komitetu Standardów Rachunkowości.

2. Normatywne pojęcie finansów publicznych i zasady budżetowe:

• zasada „brutto”,
• zasada „netto”,
• zasada „kasowa”,
• zasada „memoriału”.

3. Jednostki sektora finansów publicznych – formy i powiązanie organizacyjno–prawne jednostek sektora finansów publicznych oraz zasady ich funkcjonowania – specyficzna rola Banku Gospodarstwa Krajowego w systemie finansów publicznych.

4. Zakres działania gminy, powiatu i województwa:

• zadania własne jednostek samorządu terytorialnego,
• zadania zlecone jednostek samorządu terytorialnego,
• formy prowadzenia gospodarki komunalnej,
• zasady prowadzenia działalności gospodarczej, w tym w formie komunalnych spółek prawa handlowego,
• zasady funkcjonowania samorządowych instytucji kultury.

5. Samorządowe Centra Usług Wspólnych – zasady ich tworzenia i funkcjonowania w gminach, powiatach oraz województwach.

6. Uchwała budżetowa i jej załączniki jako podstawa samodzielnej gospodarki budżetowej jednostki samorządu terytorialnego w danym roku.

• Budżet gminy.
• Budżet powiatu.
• Budżet województwa.
• Specyfika budżetu miasta na prawach powiatu.
• Specyfika budżetu związku jednostek samorządu terytorialnego.
• Specyfika budżetu związku metropolitalnego.

7. Wieloletnia prognoza finansowa jednostki samorządu terytorialnego i jej związek z uchwałą budżetową na dany rok.

8. Źródła dochodów jednostek samorządu terytorialnego w świetle ustawy z dnia 1 października 2024 roku o dochodach jednostek samorządu terytorialnego – nowy katalog dochodów na rok 2025 oraz zasady ustalania potrzeb finansowych JST:

• potrzeby wyrównawcze,
• potrzeby oświatowe,
• potrzeby rozwojowe,
• potrzeby ekologiczne,
• potrzeby uzupełniające.

9. Źródła dochodów jednostek samorządu terytorialnego w świetle ustawy o finansach publicznych i przepisów innych ustaw – dochody bieżące a dochody majątkowe, dochody cywilnoprawne a dochody dotyczące niepodatkowych należności publicznoprawnych oraz szczególna rola art. 60-67 ustawy o finansach publicznych i błędne opodatkowanie VAT należności publicznoprawnych niepodatkowych gmin, powiatów, województw.

10. Zasady rozliczania pobranych dochodów budżetowych związanych z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych jednostce samorządu terytorialnego – wieloletni problem dotyczący rozliczania zadań zleconych na przykładzie funduszu alimentacyjnego i gospodarowaniem nieruchomościami Skarbu państwa.

11. Szczegółowość wydatków budżetu jednostek samorządu terytorialnego – wydatki bieżące, a wydatki majątkowe oraz przykłady błędnego finansowania z wydatków bieżących nakładów brutto na środki trwałe.

12. Zasady udzielania i rozliczania dotacji z budżetu jednostki samorządu terytorialnego.

13. Zakres kompetencji do dokonywania zmian w budżecie oraz wykonywanie budżetu gminy, powiatu oraz województwa oraz szczególna rola planu finansowego:

• urzędu gminy i miasta,
• starostwa powiatowego,
• urzędu marszałkowskiego,
• jednostek budżetowych oświaty dysponujących rachunkiem dochodów własnych,
• jednostek realizujących zadania zlecone,
• samorządowych zakładów budżetowych.

14. Problemy związane z funkcjonowaniem administracji zespolonej w powiecie dotyczących urzędów pracy, nadzoru budowlanego i KPPSP.

15. Klasyfikacja budżetowa i jej zastosowanie w planowaniu i wykonywaniu budżetu jednostki samorządu terytorialnego – zmiany w klasyfikacji budżetowej oraz ich zastosowanie w roku 2025.

16. System Monitorowania Usług Publicznych (SMUP).

• Rozdziały podmiotowe oraz rozdziały usługowe i ich nowy opis.
• Nieprawidłowości wynikające z innych przepisów dotyczących wykazywania wynagrodzeń w rozdziałach innych jednostek budżetowych
• Dlaczego i kiedy SMUP zostanie zlikwidowany w związku z zaplanowaną w KPO reformą systemu budżetowego?

17. Dyscyplina finansów publicznych – zakres odpowiedzialności organów, kierowników, pracowników i innych osób za naruszenie dyscypliny finansów publicznych.

Temat 2 – Zasady rachunkowości budżetowej gmin, powiatów, województw oraz samorządowych jednostek i zakładów budżetowych (3 dni).

1.Ustawa o rachunkowości i jej zastosowanie w gminach, powiatach, województwach – słownik podstawowych kategorii ekonomicznych obowiązujących w finansach publicznych i w rachunkowości w Polsce.

2. Majątek i źródła jego pochodzenia oraz ich ujęcie w bilansie samorządowej jednostki budżetowej i samorządowego zakładu budżetowego.

• Mienie komunalne i źródła jego pochodzenia w bilansie.
• Równanie bilansowe.
• Zdarzenia i operacje gospodarcze oraz ich wpływ na składniki bilansu.
• Konto księgowe.
• Zasady funkcjonowania kont dla składników aktywów i pasywów.
• Dzielenie i łączenie kont księgowych.
• Konta bilansowe.
• Konta wynikowe.
• Konta pozabilansowe i inne konta.

3. Podmiot rachunkowości i specyfika rachunkowości budżetowej gmin, powiatów oraz województw oraz zasady podziału ksiąg rachunkowych na:

• księgi organu budżetowego (finansowego),
• księgi organu podatkowego,
• księgi samorządowej jednostki budżetowej (w tym jednostki dysponującej rachunkiem dochodów własnych oświaty) oraz samorządowego zakładu budżetowego.

4. Polityka rachunkowości gminy, powiatu oraz województwa – zasady grupowania operacji gospodarczych istotnych dla specyfiki danej jednostki samorządu terytorialnego, a polityka rachunkowości samorządowych jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych.

5. Nadrzędne i szczególne zasady rachunkowości budżetowej gmin, powiatów, województw obowiązujące w 2025 roku.

• Zakres zastosowania art. 80 ustęp 1 ustawy o rachunkowości w jednostkach samorządu terytorialnego i uchylonej litery „c” w art. 2 ustęp 1 pkt 4 ustawy
  o rachunkowości do państwowych funduszy celowych.
• Specyfika systemu rachunkowości SIK.

6. Charakterystyka planu kont dla budżetu (organu finansowego) gminy, powiatu oraz województwa – zasady funkcjonowania kont dla budżetu jednostki samorządu terytorialnego.

7. Charakterystyka planu kont dla podatków (organu podatkowego) gminy i miasta.

• Zasady funkcjonowania kont dla księgowości podatkowej.
• Powiązanie ksiąg organu podatkowego gminy i miasta z księgami urzędu gminy i miasta.

8. Charakterystyka planu kont dla samorządowych jednostek budżetowych  i samorządowych zakładów budżetowych wykonujących budżet.

• Zasady funkcjonowania kont dla samorządowych jednostek budżetowych.
• Zasady funkcjonowania kont dla samorządowych jednostek budżetowych dysponujących rachunkiem dochodów własnych oświaty.
• Zasady funkcjonowania kont dla samorządowych zakładów budżetowych.
• Typowe nieprawidłowości dotyczące środków państwowych funduszy celowych np.: Funduszu Pracy i KFS, Funduszu Solidarnościowego, PFRON.

9. Charakterystyka planu kont dla połączonych ksiąg i wspólnego rachunku bankowego budżetu (organu finansowego) gminy, powiatu oraz województwa z księgami i rachunkiem bankowym urzędu (urzędu gminy i miasta, starostwa powiatowego, urzędu marszałkowskiego) – rachunkowość małych jednostek samorządu terytorialnego i związków jednostek samorządu terytorialnego.

10. Zasady wyceny aktywów i pasywów obowiązujące w rachunkowości budżetowej gmin, powiatów oraz województw w roku 2025.

Ewidencja księgowa dochodów i wydatków budżetowych, należności i zobowiązań budżetowych oraz przychodów i kosztów w samorządowej jednostce budżetowej wykonującej budżet gminy, powiatu oraz województwa.

Ewidencja księgowa dochodów i wydatków rachunku dochodów własnych oświaty (WRD), należności i zobowiązań rachunku dochodów własnych oświaty oraz przychodów i kosztów w samorządowej jednostce budżetowej oświaty wykonującej budżet gminy, powiatu oraz województwa i wyodrębniony plan finansowy rachunku dochodów własnych oświaty.

Ewidencja księgowa dochodów i wydatków budżetowych, należności i zobowiązań oraz przychodów i kosztów w samorządowej jednostce budżetowej wykonującej zadania zlecone gminy, powiatu oraz województwa.

Ewidencja księgowa rezerw i rozliczeń międzyokresowych przychodów i kosztów w samorządowej jednostce budżetowej wykonującej budżet gminy, powiatu oraz województwa.

Ewidencja księgowa zaangażowania budżetu w samorządowej jednostce budżetowej wykonującej budżet gminy, powiatu oraz województwa.

11. Powiązanie oraz rozliczenie dochodów i wydatków realizowanych przez samorządowe jednostki budżetowe z budżetem (organem finansowym) w zakresie zadań własnych i zleconych.

Ewidencja księgowa dochodów i wydatków budżetowych, należności i zobowiązań budżetu w zakresie zadań własnych i zleconych realizowanych przez samorządowe jednostki budżetowe w księgowości budżetu (organu finansowego) gminy, powiatu oraz województwa.

12. Ewidencja księgowa wyniku wykonania budżetu jednostki samorządu terytorialnego w księgowości budżetu (organu finansowego) gminy, powiatu oraz województwa.

Ewidencja księgowa przychodów i kosztów oraz rozliczeń międzyokresowych przychodów i kosztów w urzędzie gminy i miasta,  starostwie powiatowym oraz w Urzędzie Marszałkowskim w zakresie dochodów ujętych w księgach budżetu (organu finansowego) dotyczących:

• dotacji,
• płatności,
• subwencji,
• środków Funduszu Przeciwdziałania COVID-19,
• środków Funduszu Poręczeń Unijnych,
• wydatków nie ujętych w planach innych samorządowych jednostek budżetowych w zakresie zadań własnych i zleconych.

13. Ewidencja księgowa dochodów i wydatków, należności i zobowiązań, przychodów i kosztów oraz rozliczeń międzyokresowych przychodów i kosztów w samorządowym zakładzie budżetowym.

14. Ewidencja księgowa aktywów obrotowych:

• darowizny,
• zakupy,
• zużycie materiałów i towarów,
• zakres zastosowania klasyfikacji budżetowej do finansowania rzeczowych aktywów obrotowych.

15. Ewidencja księgowa aktywów trwałych.

• Wartości niematerialne i prawne.
• Środki trwałe w budowie (inwestycje).
• Środki trwałe.
• Zasady tworzenia obiektów inwentarzowych.
• Klasyfikowanie środków trwałych.
• Darowizny.
• Nabycie i wytworzenie.
• Remont, modernizacja i ulepszenie.
• Likwidacje.
• Zasady dokonywania odpisów umorzeniowych.
• Zwiększenie do 10 tys. wartości jednorazowo amortyzowanych środków trwałych.
• Zakres zastosowania klasyfikacji budżetowej do finansowania inwestycji i środków trwałych.
• Definicja nakładów brutto na środki trwałe w ESA 2010.

16. Centralizacja rozliczeń w VAT jednostek samorządu terytorialnego – ewidencja księgowa dochodów i wydatków, należności i zobowiązań, przychodów i kosztów oraz rozliczeń międzyokresowych przychodów i kosztów z podatkiem VAT w samorządowej jednostce budżetowej i w samorządowym zakładzie budżetowym objętym centralizacją rozliczeń w VAT, w tym w zakresie mechanizmu podzielonej płatności i białej listy VAT.

17. Ewidencja księgowa wyniku finansowego samorządowej jednostki budżetowej i samorządowego zakładu budżetowego i jego ustalenie za dany rok wpływ podatku VAT na wynik finansowy za dany rok.

18. Wynik finansowy samorządowej jednostki budżetowej i samorządowego zakładu budżetowego, a wynik wykonania budżetu jednostki samorządu terytorialnego i ich wzajemne powiązanie – wpływ podatku VAT na wynik wykonania budżetu gminy, powiatu oraz województwa za dany rok.

19. Schematy księgowań i przykłady z praktyki.

Temat 3 – Nowa sprawozdawczość budżetowa na rok 2025 (3 dni).

1.Obowiązki sprawozdawcze jednostek samorządu terytorialnego za poszczególne okresy sprawozdawcze roku 2025.

• Rodzaje i typy sprawozdań budżetowych i finansowych na rok 2025.
• Identyfikacja podmiotu sprawozdawczego w systemie REGON na sprawozdaniu typu „RB”, a zastosowanie numeru NIP na dokumentach źródłowych.

2. Sprawozdawczość typu „RB” w zakresie budżetu jednostki samorządu terytorialnego – nowe zasady sporządzania sprawozdań typu „RB” obowiązujące od 2025 roku.

3. Obroty i salda poszczególnych kont jako dane księgowe, a zasady sporządzania sprawozdań w zakresie budżetów jednostek samorządu terytorialnego: RB-27S, RB-27ZZ, RB-PDP, RB-28S, RB-28NWS, RB-NDS, RB-30S, RB-34S, RB-50 i RB-ST.

4. Problematyka tzw. sprawozdań pomocniczych dot. zadań finansowanych z państwowych funduszy celowych tj. Rb-33 i Rb-40.

Sprawozdawczość typu „RB” w zakresie operacji finansowych oraz ich specyfika dla sprawozdań RB-Z i RB-N oraz RB-ZN.

5. Elementy składowe sprawozdania finansowego jednostki samorządu terytorialnego, a zasady sporządzania jednostkowego sprawozdania finansowego przez samorządową jednostkę budżetową i samorządowy zakład budżetowy za dany rok.

6. Powiązanie kont księgowych z poszczególnymi pozycjami bilansu z wykonania budżetu jednostki samorządu terytorialnego.

• • Środki pieniężne.
  • Rozrachunki, w tym z innymi budżetami.
  • Aktywa netto budżetu.
  • Rozliczenia międzyokresowe.

7. Powiązanie kont księgowych z poszczególnymi pozycjami bilansu samorządowej jednostki budżetowej i samorządowego zakładu budżetowego.

• • Aktywa trwałe i obrotowe.
  • Należności i zobowiązania.
  • Odpisy umorzeniowe środków trwałych.
  • Odpisy aktualizujące należności – wyjaśnienie dlaczego nie można księgować odsetek przypisanych, a niezapłaconych na koncie 290.
  • Rozliczenia międzyokresowe przychodów i kosztów.
  • Przykłady rozliczeń międzyokresowych przychodów.
  • Przykłady rozliczeń międzyokresowych czynnych i biernych kosztów.
  • Fundusz jednostki i wynik finansowy oraz stan (wynik) państwowego funduszu celowego w bilansie jednostki budżetowej.
  • Nieprawidłowości dotyczące funduszy celowych wykazywanych w bilansach samorządowych jednostek budżetowych.

8. Powiązanie kont księgowych i paragrafów klasyfikacji budżetowej z poszczególnymi pozycjami rachunku zysków i strat samorządowej jednostki budżetowej i samorządowego zakładu budżetowego.

• • Przychody i koszty z tytułu działalności operacyjnej podstawowej, w tym przychody stanowiące dochody budżetowe.
  • Pozostałe przychody i koszty operacyjne niezwiązane bezpośrednio z działalnością podstawową, w tym dodatnie i ujemne skutki finansowe zdarzeń nadzwyczajnych.
  • Przychody i koszty finansowe.
  • Wynik finansowy.

9. Powiązanie kont księgowych poszczególnymi pozycjami zestawienia zmian funduszu samorządowej jednostki budżetowej i samorządowego zakładu budżetowego.

• • Zwiększenia i zmniejszenia funduszu.
  • Inwestycje.
  • Centralne zaopatrzenie.
  • Wynik finansowy.

10. Powiązanie kont księgowych poszczególnymi pozycjami informacji dodatkowej samorządowej jednostki budżetowej i samorządowego zakładu budżetowego – wyjaśnienia Ministerstwa Finansów dot. informacji dodatkowej i ich zastosowanie w praktyce.

11. Przygotowanie do sporządzenia sprawozdania finansowego jednostki samorządu terytorialnego za dany rok – omówienie obowiązku dotyczącego eliminowania wzajemnych rozliczeń.

12.Skonsolidowany bilans jednostki samorządu terytorialnego – wykaz jednostek objętych bilansem skonsolidowanym.

13. Powiązanie sprawozdawczości budżetowej ze sprawozdawczością finansową – analiza zgodności danych i przykłady nieprawidłowości występujących w praktyce.

14. Odpowiedzi na pytania.

• Kurs w trybie Online.
• Czas trwania: 8 spotkań po 6 godzin zegarowych,
• Termin ustalimy indywidualnie po wcześniejszej rezerwacji (dodaj do koszyka).
• Darmowe konsultacje: w ciągu 7 dni od szkolenia z prowadzącym ekspertem.
• Materiały szkoleniowe: kluczowe informacje dostępne pod ręką!