Kurs rachunkowości budżetowej dla JST i ich jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej

Temat 1 – Czym jest rachunkowość budżetowa? Najważniejsze definicje oraz podstawy prawne – uchwała budżetowa jako podstawowy dokument finansowy jednostki.

1. Elementarne informacje z zakresu rachunkowości:

• Obowiązek stosowania ustawy o rachunkowości (w tym przez jednostki sektora finansów publicznych);
• Których przepisów ustawy o rachunkowości jednostki sektora finansów publicznych nie stosują?
• Jakie są przyczyny takiego podejścia?

2. Najważniejsze akty prawne stosowane przez jednostki sektora finansów publicznych w zakresie rachunkowości oraz sprawozdawczości:

• Ustawy, rozporządzenia.
• Procedury i instrukcje wewnętrzne.
• Czy i w jakim zakresie jednostki sektora finansów publicznych mogą stosować KSR?

3. Główne pojęcia z zakresu rachunkowości oraz finansów publicznych:

• Kluczowe zasady rachunkowości.
• Wyjaśnienie pojęć: finanse publiczne, dochody, wydatki, przychody i rozchody, tworzenie i zmiana planów budżetowych, koszty, zaangażowanie wydatków.
• Czym są aktywa i pasywa?

4. Zadania i gospodarka JST: gminy, powiatu, województwa:

• Zakres zadań własnych i zleconych.
• Zasady prowadzenia działalności komunalnej, w tym przez spółki prawa handlowego.
• Funkcjonowanie instytucji kultury.

5. CUW – wspólne usługi w samorządzie – modele tworzenia i zasady działania Samorządowych Centrów Usług Wspólnych na poziomie lokalnym i regionalnym.

6. Uchwała budżetowa jako fundament finansów JST – struktura i elementy budżetu JST, w tym specyfika budżetu miasta na prawach powiatu, związków JST i metropolii.

7. Zarządzanie budżetem – kto może dokonywać zmian i jak?

• Zakres uprawnień i odpowiedzialności w realizacji budżetu.
• Rola planów finansowych w różnych jednostkach samorządowych.

Temat 2 – Dochody JST w świetle nowej ustawy z 1 października 2024 r. Odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych – praktyczne aspekty. 

1. Wieloletnia prognoza finansowa (WPF) jako narzędzie długoterminowego planowania:

• Jaka jest zależność między WPF a rocznym budżetem?
• Rola prognozy w planowaniu strategicznym i inwestycyjnym.

2. Dochody JST w świetle ustawy z 1 października 2024 r.:

• Kluczowe zmiany wprowadzone przez nową ustawę w odniesieniu do ustawy z 13 listopada 2003 r.
• Mechanizmy ustalania potrzeb finansowych: wyrównawcze, oświatowe, rozwojowe, ekologiczne, uzupełniające.

3. Źródła dochodów JST – z podziałem na dochody bieżące i majątkowe, dochody cywilnoprawne i publicznoprawne ze szczególnym uwzględniłem zapisów ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych.

4. Dotacje z budżetu JST:

• Zasady, procedury i kontrole.
• Praktyczne wskazówki dotyczące udzielania i rozliczania dotacji – najczęściej popełniane błędy i ich skutki.

5. Administracja zespolona w powiecie – trudne obszary współpracy: problemy w funkcjonowaniu urzędów pracy, inspektoratów nadzoru budowlanego i komend PSP w strukturze powiatowej.

6. Klasyfikacja budżetowa w praktyce JST:

• Główne paragrafy dochodów i wydatków.
• Planowane zmiany w kontekście planowanej reformy budżetowej.

7. System Monitorowania Usług Publicznych (SMUP) – istotne zapisy w rozporządzeniu w sprawie klasyfikacji budżetowej, zasady stosowania.

8. Zasady ponoszenia odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych:

• Kto i za jakie czyny może ponieść odpowiedzialność?

• Prawidłowe powierzenie obowiązków pracownikowi.
• Czy pracownik może nie ponieść odpowiedzialności za wykonywanie poleceń przełożonego niezgodnych z prawem?
• Rodzaje i wysokość kar.

Temat 3 – Polityka rachunkowości – przepisy prawa, dobre praktyki.

1. Podstawy rachunkowości i system finansów publicznych w JST:

• Ustawa o rachunkowości – zastosowanie w gminach, powiatach, województwach.
• Słownik pojęć: podstawowe kategorie ekonomiczne i ich znaczenie w rachunkowości budżetowej.
• Majątek JST – klasyfikacja, źródła pochodzenia, ujęcie w bilansie.
• Zasady rachunkowości budżetowej w 2025 r. – regulacje ogólne i szczególne.
• Podmiot rachunkowości – rozdział ksiąg rachunkowych:
• księgi organu finansowego,
• księgi organu podatkowego,
• księgi jednostki budżetowej / zakładu budżetowego.

2. Polityka rachunkowości:

• Zasady tworzenia z uwzględnieniem specyfiki jednostek sektora finansów publicznych (polityka rachunkowości w CUWie).
• Zapisy w polityce rachunkowości – zapisy obligatoryjne oraz zapisy wynikające z tzw. dobrych praktyk.

3. Księgi rachunkowe i dowody księgowe:

• Czym są dowody księgowe?
• Rodzaje dowodów księgowych.
• Obowiązek dekretowania dokumentów (ręczny, elektroniczny).
• Dokumenty zewnętrzne i wewnętrzne.
• Jak zweryfikować poprawność faktury?
• Zapisy instrukcji obiegu dokumentów w jednostce.

4. Pojęcie konta księgowego i jego funkcjonowanie:

• Zasady zapisów księgowych.
• Zasady tworzenia analityki do poszczególnych kont księgowych.
• Szczególne obowiązki jednostek sektora finansów publicznych dot. planów kont wynikające z odrębnych dla tych jednostek aktów prawnych m.in. rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z 13 września 2017 r. w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej.

Temat 4 – Ewidencja księgowa typowych zdarzeń gospodarczych występujących w JST oraz jednostkach podległych.

1. Rachunkowość zintegrowana:

• Zasady prowadzenia wspólnej rachunkowości.
• Czy dla kilku jednostek może być prowadzony jeden rachunek bankowy?
• Przykłady zapisów w polityce rachunkowości oraz zastosowania kont księgowych przy prowadzeniu rachunkowości zintegrowanej.

2. Zasady ewidencji księgowej w JST:

• Ewidencja dochodów, wydatków, należności i zobowiązań (budżet JST, rachunki dochodów własnych oświaty, zadania zlecone).
• Ewidencja przychodów, kosztów i rozliczeń międzyokresowych w jednostkach budżetowych, w urzędach JST (gminy, miasta, powiaty, województwa).

3. Rezerwy, zaangażowania budżetu i wyniku wykonania budżetu – podstawowe informacje, ewidencja księgowa.

4. Ewidencja księgowa w samorządowych zakładach budżetowych:

• Specyfika działania jednostek.
• Zasady finansowania, nadwyżka środków obrotowych – zasady obliczania i zwrotu.
• Ewidencja księgowa.

Temat 5 – Aktywa obrotowe i aktywa trwałe w ewidencji księgowej jednostki.

1. Aktywa obrotowe:

• Czym są aktywa obrotowe?
• Jak księgować dokonywane zakupy materiałów i towarów, zużycie materiałów oraz otrzymane i przekazywane darowizny?
• Prawidłowa klasyfikacja budżetowa w przypadku aktywów obrotowych

2. Aktywa trwałe:

• Definicja środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych, środków trwałych w budowie i użyciu.
• Zasady wyceny i amortyzacji.

3. Ewidencja księgowa środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych:

• Nieodpłatne i odpłatne przyjęcie środka trwałego do ewidencji.
• Likwidacja środka trwałego całkowicie i częściowo zamortyzowanego.

4. Rozliczenia specjalne i zagadnienia podatkowe:

• Jak powinna przebiegać ewidencja księgowa w jednostkach objętych centralizacją VAT?
• Jakie konta wprowadzać aby prawidłowo dokonywać ewidencji płatności z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności?

Temat 6 – Klasyfikacja budżetowa: najczęściej występujące nieprawidłowości w zakresie paragrafów wydatków – wprowadzenie do sprawozdawczości budżetowej.

1. Klasyfikacja budżetowa:

• Paragrafy dochodów i wydatków, najczęściej pojawiające się nieprawidłowości w zakresie m.in. – § 419, § 421, § 422, § 424, § 427, § 430, § 605.
• Prawidłowe ujęcie dochodów i wydatków w kontekście prawidłowo wykazywania danych w sprawozdaniach budżetowych.

2. Wprowadzenie do sprawozdawczości budżetowej:

• Podstawy prawne, omówienie zmian dokonanych w stosunku do rozporządzenia Ministra Finansów z 11 stycznia 2022 r. o sprawozdawczości budżetowej.
• Typy sprawozdań budżetowych i finansowych.
• Terminy i zakres raportowania: miesięczne, kwartalne, roczne.
• Zasady i terminy sporządzani i przekazywania sprawozdań budżetowych.

Temat 7 – Najważniejsze sprawozdania budżetowe – zasady sporządzania,  wykazywania danych oraz najczęściej występujące nieprawidłowości.

1. Sprawozdania Rb-27S oraz Rb-27ZZ – podstawowe regulacje:

• Zasady wypełniania poszczególnych kolumn – dochody budżetowe pobrane przez urzędy skarbowe, udziały JST we wpływach z PIT.
• Zasady składania korekt, podpisywania oraz przekazywania sprawozdań.

2. Sprawozdania Rb-28S oraz Rb-28NWS:

• Wydatki bieżące i niewygasające samorządowych jednostek budżetowych.
• Zasady sporządzania sprawozdań oraz składania korekt.

3. Sprawozdanie Rb-30S z wykonania planów finansowych samorządowych zakładów budżetowych:

• Podmioty sporządzające sprawozdanie.
• Zasady sporządzania sprawozdania w tym:
• dział A – Przychody;
• dział B – Koszty i inne obciążenia

4. Sprawozdanie Rb-34S z wykonania dochodów i wydatków na rachunku, o którym w art. 223 ust. 1 ustawy o finansach publicznych:

• Czym jest i kiedy tworzy się wydzielony rachunek dochodów?
• Które podmioty mają obowiązek sporządzania sprawozdania Rb-34S?
• Zasady sporządzania sprawozdania, w tym:
• dział A – dochody;
• dział B – wydatki;
• dział C.

5. Nieprawidłowości w sprawozdaniach budżetowych m.in.:

• Wykazywanie odsetek za zwłokę od należności podatkowych.
• Błędne wykazywanie dotacji celowych zwróconych w trakcie roku oraz po jego zakończeniu.
• Wykazywanie w jednostkowych sprawozdaniach samorządowych jednostek budżetowych paragrafów dotacyjnych lub subwencyjnych.
• Wykazywanie danych w kolumnie „Zaangażowanie”.
• Wykazywanie niewłaściwego uznania rachunku pod paragrafem wydatków.

Temat 8 – Sprawozdawczość w zakresie operacji finansowych oraz sprawozdanie finansowe – zasady sporządzania i wykazywania danych. 

1. Sprawozdawczość w zakresie operacji finansowych – sprawozdania RB-Z, RB-N, RB-ZN:

• Zobowiązania i należności – klasyfikacja i przyporządkowanie.
• Prezentacja operacji finansowych JST – zasady ujęcia w sprawozdaniach.
• Typowe nieprawidłowości w zakresie odsetek, pożyczek, leasingów.

2. Sprawozdania finansowe samorządowych jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych:

• Zasady sporządzania sprawozdań finansowych (podstawa prawna).
• Zakres danych i wymagania dla jednostek samorządowych.
• Podpisy elektroniczne i odpowiedzialność sprawozdawcza.

3. Bilans jednostki budżetowej i zakładu budżetowego – ujęcie aktywów trwałych i obrotowych, zobowiązania, fundusze własne, wynik finansowy.

4. Rachunek zysków i strat jednostki – klasyfikacja kont:

• Przychody i koszty.
• Działalność operacyjna i pozostała działalność operacyjna.
• Identyfikacja zdarzeń nadzwyczajnych.

5. Zestawienie zmian w funduszu jednostki – ewidencja księgowa zakupu inwestycji i środków trwałych, wpływ wyniku finansowego na fundusz JST.

6. Informacja dodatkowa.

7. Etapy przygotowania ksiąg do zamknięcia oraz do sporządzenia sprawozdania finansowego:

• Sprawdzenie zgodności sald i zamknięcia ksiąg.
• Eliminacja rozliczeń wzajemnych.
• Weryfikacja danych wewnętrznych.

• Kurs w trybie Online.
• Czas trwania: 8 spotkań po 6 godzin zegarowych,
• Termin ustalimy indywidualnie po wcześniejszej rezerwacji (dodaj do koszyka).
• Darmowe konsultacje: w ciągu 7 dni od szkolenia z prowadzącym ekspertem.
• Materiały szkoleniowe: kluczowe informacje dostępne pod ręką!