Przychody osiągane z tzw. najmu prywatnego, objęte są ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych w wysokości 8,5% do kwoty 100.000 zł oraz 12,5% przychodów od nadwyżki ponad tę kwotę. Tak wynika z art. 12 ust. 1 pkt 4 lit. a) ustawy z dnia 20 listopada 1998 r.
o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (tekst jedn.: Dz.U. z 2022 r. poz. 2540 z późn. zm.).
Do końca czerwca 2023 r. limit w wysokości 100.000 zł. odnosił się także do sumy przychodów z najmu osiąganych przez małżonków, bez względu na łączący tych małżonków ustrój majątkowy oraz to, czy jeden, czy też oboje osiągają przychody odpłatnego oddawania do używania różnych rzeczy.
Ustawodawca postanowił zmienić tę niekorzystną regulację. Od 1 lipca 2023 r. limit 100.000 zł., każdy z małżonków posiada własny, indywidulany limit przychodów w wysokości 100.000 zł., po przekroczeniu którego w roku podatkowym nadwyżka przychodów objęta będzie wyższą, 12,5% stawką ryczałtu ewidencjonowanego. Natomiast względem małżonków, którzy złożyli oświadczenie
o opodatkowaniu przychodów z najmu prywatnego przez jednego z nich, kwota przychodów dla opodatkowania uzyskiwanego czynszu w stawce 8,5% wynosi 200.000 zł. Dopiero powyżej tej kwoty małżonkowie obejmują przychody z najmu prywatnego 12,5% stawką podatku. Oświadczenie
o opodatkowaniu całości przychodów z najmu prywatnego przez jednego małżonka, mogą złożyć tylko ci małżonkowie, między którymi istnieje wspólność majątkowa, otrzymujący czynsz z najmu rzeczy przynależących do ich wspólnego majątku.
Co istotne, wprowadzona zmiana ma charakter retrospektywny i dotyczy przychodów podatników
z najmu prywatnego, uzyskanych od 1 stycznia 2023 r.
Jak w takim razie ustalić wartość podatku w przypadku, gdy małżonkowie już wcześniej, przed zmianą w trakcie roku, przekroczyli limit przychodów uprawniających ich do niższego ryczałtu?
Przykład 1
Państwa Kowalskich łączy wspólność majątkowa. Osiągają przychody z najmu kamienicy, w wysokości 26.000 zł. miesięcznie. Małżonek złożył w urzędzie skarbowym oświadczenie o opodatkowaniu całości przychodów przez jednego z nich. Już w kwietniu 2023 r. przychód małżonków przekroczył 100.000 zł., a zatem obliczając ryczałt ewidencjonowany za ten miesiąc oraz miesiąc maj 2023 r., małżonek odprowadził podatek w stawce 12,5%. Czy małżonek może objąć czynsz najmu już za czerwiec (płatny do 20 lipca) objąć 8,5% stawką podatku?
Rozliczając czynsz najmu otrzymany w czerwcu w terminie do 20 lipca, małżonek jest już uprawniony to tego, aby odprowadzić podatek z tytułu najmu do fiskusa z zastosowaniem niższej stawki podatku, w wysokości 8,5%. Nadpłata powstała w wyniku zastosowania wyższej stawki podatku za miesiące kwiecień i maj 2023 r., zostanie wykazana i rozliczona w zeznaniu rocznym PIT-28, złożonym przez męża.
Przykład 2
Państwa Kowalskich łączy wspólność majątkowa. Osiągają przychody z najmu kamienicy, w wysokości 26.000 zł. miesięcznie. Małżonek złożył w urzędzie skarbowym oświadczenie o opodatkowaniu całości przychodów przez jednego z nich. Małżonkowie otrzymali czynsz najmu za okres marzec-maj
z opóźnieniem, dopiero 1 lipca, mimo iż z umowy najmu wynika, że jest on płatny z góry, w terminie do 10 dnia każdego miesiąca, za dany miesiąc. Przychód małżonków przekroczył 100.000 zł. już w lutym 2023 r. Czy mogą odprowadzić podatek w lipcu 2023 (za marzec, kwiecień i maj) z zastosowaniem niższej stawki podatku?
Małżonkowie mogą odprowadzić podatek w lipcu 2023 (za marzec, kwiecień i maj) z zastosowaniem niższej stawki podatku tj. w wysokości 8,5%
Przykład 3
Państwa Kowalskich łączy wspólność majątkowa. Małżonek jest właścicielem lokalu mieszkalnego, który został nabyty przed zawarciem związku małżeńskiego i przynależy do jego majątku osobistego. W trakcie trwania małżeństwa, małżonkowie wybudowali nieruchomość usługową, która jest aktualnie przedmiotem najmu prywatnego. Małżonek złożył w urzędzie skarbowym oświadczenie o opodatkowaniu całości przychodów wspólnych rzeczy (tj. nieruchomości usługowej) przez jednego z nich, tj. przez tego małżonka. W limicie, który przysługuje mu aktualnie w wysokości 200.000 zł., powinien uwzględnić również przychód z najmu prywatnego składnika majątku tj. lokalu mieszkalnego.
Zmieniając wartość limitu, żaden przepis nie wskazuje, jaki limit zastosować do małżonka, który czerpie przychody z oddania do używania innym osobom rzeczy przynależące do wspólnego majątku
i jednocześnie uzyskuje przychody z najmu bądź dzierżawy majątku osobistego. Ustawodawca nie uregulował tej kwestii, być może nie był świadomy, że taki stan faktyczny może wystąpić u podatników.
Z informacji Ministerstwa Finansów przekazywanej do mediów na zapytania dziennikarzy -opublikowanej 2 sierpnia 2023 r. w systemie Eureka – wynika, iż w przypadku, gdy oprócz przychodów z najmu składnika majątku wspólnego, małżonek osiąga również przychody z najmu prywatnego składnika stanowiącego jego majątek odrębny, to od przychodów z najmu składnika majątku odrębnego, małżonek opłaca ryczałt w wysokości 8,5% przychodów do kwoty 100.000 zł oraz 12,5% przychodów od nadwyżki ponad kwotę 100.000. zł. W praktyce oznacza to konieczność pilnowania przez takiego małżonka – w ramach limitu 200.000 zł. – odrębnego limitu w wysokości 100.000 zł., dla objęcia przychodów z najmu osobistych składników majątku, niższą stawką podatku w wysokości 8,5%.
Do końca czerwca 2023 r., w przypadku osiągania przychodów z najmu prywatnego przez małżonków, ww. limit przychodów 100.000 zł dotyczył łącznie obojga małżonków (niezależnie, czy opodatkowywali przychody osobno, czy przez jednego z nich), pomiędzy którymi panuje ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej, którzy złożyli oświadczenie o opodatkowaniu przychodów z najmu prywatnego wspólnych rzeczy przez jednego z nich. Powyżej tej kwoty małżonkowie zobowiązani byli objąć przychody z najmu prywatnego 12,5% stawką podatku.
Artykuł napisany przez:
Patrycja Kubiesa
Doradca podatkowy wpisana na listę pod numerem 13829. Członek Stowarzyszenia Naukowego Prawa Podatkowego. Absolwentka finansów i rachunkowości na Uniwersytecie Ekonomicznym w Krakowie oraz studiów podyplomowych na Wydziale zarządzania AGH w Krakowie. Specjalizuje się w podatku dochodowym od osób prawnych, fizycznych, podatku od towarów i usług. Szkoleniowiec, autorka wielu publikacji książkowych i komentarzy podatkowych.
