W mediach ostatnimi czasy pojawiło się wiele artykułów związanych z brakiem PCC na pierwsze mieszkanie. Prawdą jest 1 lipca 2023 roku wszedł w życie pakiet SLIM VAT 3.0 w ramach którego dokonano zmian także w PCC. Dla kogo faktycznie znika PCC? Właśnie o tym w dzisiejszym artykule.
Podatek PCC, czyli kto go płaci?
Podatnicy najczęściej kojarzą ten podatek z nabyciem mieszkania na rynku wtórnym. Często spotkać się można z takim podsumowaniem: jak kupujesz od dewelopera płacisz VAT, a jak na rynku wtórnym to PCC. Jest to jednak daleko idące uproszczenie i nie w każdej sytuacji prawdziwe. Faktycznie, w sytuacji, kiedy transakcja nabycia mieszkania jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług, wtedy PCC nie występuje do zapłaty.
Jak wyglądają natomiast przepisy po zmianach od 1 lipca 2023 roku?
Brak PCC na pierwsze mieszkanie
Z dniem 31 sierpnia 2023 roku zwolniona z podatku PCC będzie sprzedaż, której przedmiotem jest:
- prawo własności lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość,
- prawo własności budynku mieszkalnego jednorodzinnego
- spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu dotyczące lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego,
jeżeli kupującym jest osoba fizyczna, której w dniu sprzedaży i przed tym dniem nie przysługiwało żadne z tych praw ani udział w tych prawach, chyba że udział ten nie przekracza lub nie przekraczał 50% i został nabyty w drodze dziedziczenia.
Co to oznacza w praktyce?
- Jeśli podatnik dokonuje nabycia pierwszego mieszkania, a nigdy nie miał mieszkania czy domu, wtedy od transakcji takiej nie zapłaci PCC.
- Jeśli podatnik posiadał mieszkanie w przeszłości, sprzedał lub darował, a teraz kupuje ponownie, wtedy zasada ta nie znajdzie zastosowania. Pamiętajmy jednak, że w sytuacji, gdy to zwolnienie nie zadziała, podatnik powinien zweryfikować, czy mieszkanie które kupuje jest np. od dewelopera i transakcja zakupu będzie opodatkowana podatkiem VAT. Jeśli będzie, wtedy PCC także nie zapłaci.
Przykład 1
Ania K. ma 25 lat i postanowiła nabyć swoje pierwsze mieszkanie. Ania K. nie posiadała wcześniej na własność ani mieszkania, ani domu. Ania K. znalazła trzypokojowe mieszkanie na rynku wtórnym i jego nabycie nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT. Ania K. skorzysta ze zwolnienia z podatku PCC w związku z nabyciem pierwszego mieszkania.
Przykład 2
Piotr S. ma także 25 lat i postanowił nabyć mieszkanie. Sytuacja Piotra wygląda jednak odmiennie od Ani K. z pierwszego przykładu, ponieważ w 2015 roku Piotr S. nabył mieszkanie, ale ze względu na brak finansów był zmuszony do jego sprzedania po upływie roku. Piotr S. nabywa więc ponownie mieszkanie. Piotr K. znalazł także mieszkanie na rynku i jego nabycie nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT. Piotr S. zapłaci podatek PCC, ponieważ w jego przypadku nie będzie to pierwsze mieszkanie.
Przykład 3
Alicja M. ma 35 lat i postanowiła nabyć mieszkanie. Alicja M. posiada 30% udziałów w mieszkaniu odziedziczonym po babci. Alicja M. znalazła dom mieszkalny na rynku wtórnym i jego nabycie nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT. Alicja M. będzie mogła skorzystać ze zwolnienia z PCC mimo posiadania udziałów w mieszkaniu odziedziczonym, ponieważ udział ten nie przekracza 50% i został nabyty w drodze dziedziczenia.
Przykład 4
Jan K. planuje nabycie mieszkania od dewelopera. Jan K. otrzyma na nabycie mieszkania fakturę z której wynikać będzie, że transakcja została opodatkowana podatkiem od towarów i usług. Jan K. nie zapłaci podatku od czynności cywilnoprawnych od nabycie tego mieszkania, ponieważ transakcja ta podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT.
Artykuł napisany przez:
Patrycja Kubiesa
Doradca podatkowy, członek Zarządu Małopolskiego Oddziału Krajowej Izby Doradców Podatkowych oraz członek Stowarzyszenia Naukowego Prawa Podatkowego. Absolwentka Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie i Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie, szkoleniowiec, autorka wielu opracowań i artykułów w uznanych firmach i wydawnictwach w Polsce.
