Praca sezonowa – na czym polega?

Jak widać praca sezonowa nie ma charakteru trwałości oraz ciągłości zatrudniania.

A czy o pracy sezonowej mówi Kodeks pracy?

Artykuł 25 Kodeksu pracy zawiera katalog umów jakie może zawrzeć pracodawca
z pracownikiem, czyli: umowę na czas próbny, czas określony i czas nieokreślony. Kodeks                 nie przewiduje pracy sezonowej. Jednakże należy podkreślić co wynika z:

Art. 25 ¹ . § 1. Okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas określony, a także łączny okres zatrudnienia na podstawie umów o pracę na czas określony zawieranych między tymi samymi stronami stosunku pracy, nie może przekraczać 33 miesięcy, a łączna liczba tych umów nie może przekraczać trzech.

Oznacza to, że w przypadku umów na czas określony mamy do czynienia z limitem, a czy ten limit dotyczy również umowy o pracę sezonową?

Otóż na to pytanie odpowiada:

• 4.

Przepisu § 1 nie stosuje się do umów o pracę zawartych na czas określony:

1) w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy,

2) w celu wykonywania pracy o charakterze dorywczym lub sezonowym,

3) w celu wykonywania pracy przez okres kadencji,

4) w przypadku, gdy pracodawca wskaże obiektywne przyczyny leżące po jego stronie – jeżeli ich zawarcie w danym przypadku służy zaspokojeniu rzeczywistego okresowego zapotrzebowania    i jest niezbędne w tym zakresie w świetle wszystkich okoliczności zawarcia umowy.

Jak widać wspomniany limit zawierania maksymalnie 3 umów na czas określony nie dotyczy umów o charakterze sezonowym. Zgodnie bowiem z ww. przepisem do umów o pracę zawartych na czas określony, w celu wykonywania pracy o charakterze sezonowym nie stosuje się przepisu określającego ograniczenie czasowe i ilościowe w zawieraniu umów.

Jakie rodzaj umowy możemy zaproponować pracownikowi sezonowemu?

• Umowa o pracę

W przypadku umów regulowanych w Kodeksie pracy może być to umowa na czas określony,         a także umowa na okres próbny. Należy jednak pamiętać, żeby spełnić warunki powyżej opisane tj. powinna ona mieć charakter sezonowy, okresowy i doraźny wynikający
z rzeczywistego zapotrzebowania pracodawcy.

Zawierając umowę o pracę na czas określony z pracownikiem sezonowym powinna ona zawierać elementy, o których mówi artykuł 29 Kodeksu pracy:

Art. 29. § 1. Umowa o pracę określa strony umowy, adres siedziby pracodawcy, a w przypadku pracodawcy będącego osobą fizyczną nieposiadającego siedziby – adres zamieszkania, a także rodzaj umowy, datę jej zawarcia oraz warunki pracy i płacy, w szczególności:

1) rodzaj pracy;

2) miejsce lub miejsca wykonywania pracy;

3) wynagrodzenie za pracę odpowiadające rodzajowi pracy, ze wskazaniem składników wynagrodzenia;

4) wymiar czasu pracy;

5) dzień rozpoczęcia pracy;

6) (…)

7) w przypadku umowy o pracę na czas określony – czas jej trwania lub dzień jej zakończenia.

Dochodzi więc do nawiązania stosunku pracy, gdzie pracownik (sezonowy) zobowiązuje się          do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca – do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.

W przypadku zawarcia umowy o pracę sezonowaną zgodnie z regułami zawartymi w kodeksie pracy na pracodawcy, jak i pracowniku ciążą obowiązki wynikające z ww. ustawy.

• Umowa zlecenie

Kolejnym przykładem umowy jest umowa zlecenie. Jest to umowa bardziej elastyczna. Przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności dla dającego zlecenie.  Umowa zlecenia może być zawarta w formie pisemnej, elektronicznej,            jak i ustnej.

Jest to umowa starannego działania, polegająca na powtarzalnym wykonywaniu przez zleceniobiorcę powierzonych do zrealizowania określonych w umowie zadań przy zachowaniu należytej staranności. W przypadku umowy zlecenie przyjmujący zlecenie nie odpowiada za efekt lecz staranność w realizacji umówionego celu.

W przypadku zawarcia umowy zlecenie przy pracach sezonowych powinna ona zawierać:

• oznaczenie stron umowy,
• określenie przedmiotu zlecenia (rodzaj prac sezonowych),
• wysokość wynagrodzenia,
• datę rozpoczęcia oraz zakończenia umowy,
• formę zapłaty,
• podpisy obu stron.

Pamiętajmy także, że w przypadku umowy zlecenia mamy do czynienia z ustawową minimalną stawką wynagrodzenia za 1 h pracy, która od 1 lipca 2023 wynosi 23,50 zł/godz., a także obowiązkiem ewidencjonowania godzin pracy zleceniobiorcy.

• Umowa o dzieło

W przypadku umowy o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania określonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia. Jest to umowa rezultatu.        Umowa o dzieło nie stanowi tytułu do objęcia pracownika składkami ubezpieczenia emerytalnego, rentowego, chorobowego, zdrowotnego i wypadkowego. Jednakże od 1 stycznia 2021 mamy do czynienia z obowiązkiem ich zgłoszenia do ZUS-u, który zawsze może zakwestionować taką formę nawiązania współpracy.

Kodeks cywilny nie przewiduje formy w jakiej powinna być zwarta umowa o dzieło – pisemna     czy ustna. Umowa taka natomiast powinna zawierać następujące ustalenia:

• dane stron umowy;
• przedmiot umowy;
• określenie zasad dotyczących dostarczenia niezbędnych materiałów czy narzędzi;
• czas trwania umowy;
• czas i sposób odbioru dzieła;
• kwotę wynagrodzenia, ewentualnie zaliczki;
• sposób wypłaty wynagrodzenia;
• kar za niewykonanie dzieła;
• inne zapisy;
• podpisy stron.

Podsumowując

Zawierając umowę sezonową należy pamiętać o tym, że dotyczyć ona może każdej pracy, która jest wykonywana przez określony czas w roku i jej wykonywanie uzależnione jest najczęściej        od pory roku i warunków atmosferycznych. Wobec tego praca taka przyjmuje charakter sezonowy, okresowy, doraźny i wynika z rzeczywistego zapotrzebowania pracodawcy. Obowiązki jakie leżą  po stronie organizatora pracy czy to pracodawcy, zleceniobiorcy, zamawiającego są takie same,  jak w przypadku zawieranych umów o pracę czy umów cywilnoprawnych, które to nie mają cech sezonowości. Jednakże naczelną zasadą jest, bez względu na to jaką formę współpracy wybierzemy przy realizacji prac sezonowych, aby umowy o prace sezonowe były zawarte zawsze  w sposób legalny i zgodny z obowiązującymi przepisami.