Brexit jest jednym z najważniejszych wydarzeń gospodarczych ostatnich lat, które wywarło ogromny wpływ na relacje handlowe między krajami Unii Europejskiej a Wielką Brytanią. Wyjście Wielkiej Brytanii ze struktur UE spowodowało liczne zmiany w zakresie rozliczania transakcji gospodarczych, zarówno w obszarze podatkowym, jak i celnym. Sprawdźmy zatem, jak wyglądają kwestie związane z rozliczaniem transakcji z Wielką Brytanią po Brexicie – skupiając się na podatku VAT, obowiązkach celnych, dokumentacji oraz praktycznych wskazówkach dla polskich przedsiębiorców.
Zmiana statusu Wielkiej Brytanii po Brexicie
Wielka Brytania oficjalnie opuściła Unię Europejską 31 stycznia 2020 roku, a okres przejściowy zakończył się 31 grudnia 2020 roku. Od 1 stycznia 2021 roku kraj ten jest traktowany jako państwo trzecie, co znacząco wpływa na sposób rozliczania transakcji gospodarczych. Dotychczasowe procedury obowiązujące w obrocie wewnątrzwspólnotowym zostały zastąpione zasadami obowiązującymi w handlu z krajami poza UE.
Rozliczanie podatku VAT przy transakcjach z Wielką Brytanią
Eksport towarów do Wielkiej Brytanii
Po Brexicie sprzedaż towarów z Polski do Wielkiej Brytanii stanowi eksport, nie zaś wewnątrzwspólnotową dostawę. Oznacza to, że:
- sprzedawca może zastosować stawkę 0% VAT, pod warunkiem posiadania odpowiedniej dokumentacji potwierdzającej wywóz towarów za granicę,
- konieczne jest zgłoszenie wywozu w systemie celnym (np. za pośrednictwem zgłoszenia SAD),
- przedsiębiorca musi archiwizować dokumentację wywozową – m.in. potwierdzenie dokonania odprawy celnej, dowody przewozu, dokumenty handlowe (faktury, zamówienia).
Import towarów z Wielkiej Brytanii do Polski
Analogicznie, sprowadzając towary z Wielkiej Brytanii należy traktować to jako import. Oznacza to:
- obowiązek zgłoszenia importu do odprawy celnej,
- powstanie należności celnych – przedsiębiorca musi opłacić cło zgodnie z taryfą celną właściwą dla danego produktu,
- naliczanie podatku VAT od importu na podstawie wartości celnej. Przedsiębiorca ma prawo do odliczenia podatku naliczonego od importu – o ile prowadzi działalność opodatkowaną VAT.
Usługi świadczone na rzecz przedsiębiorstw brytyjskich
Rozliczanie usług transgranicznych również ulega zmianie. Jeżeli świadczysz usługi na rzecz firm z Wielkiej Brytanii:
- stosuje się zasadę ogólną – miejscem świadczenia jest kraj nabywcy (art. 28b ustawy o VAT),
- na fakturze nie nalicza się polskiego VAT, lecz stosuje się adnotację: „odwrotne obciążenie” lub „reverse charge”,
- w przypadku usług dla konsumentów brytyjskich należy rozważyć opodatkowanie w Polsce, zgodnie z właściwym przepisem ustawy o VAT.
Obowiązki celne i formalne
Odprawa celna
Wszystkie towary transportowane między Polską a Wielką Brytanią podlegają odprawie celnej. Przed wystawieniem towaru należy przygotować zgłoszenie celne, dodać dokumenty handlowe (faktura, specyfikacja towarów) oraz mieć numer EORI (Economic Operators Registration and Identification). Umożliwia to uzyskanie pozwolenia na odprawę towaru i przeprowadzenie transportu przez granicę.
Cła i taryfy celne
Wybór stawki cła zależy od klasyfikacji taryfowej produktu (Kod CN – nomenklatura scalona). Przedsiębiorca powinien zweryfikować, czy na dany produkt obowiązuje preferencyjna stawka cła zgodnie z Umową o handlu i współpracy UE-Wielka Brytania. Warunkiem korzystania z preferencyjnych stawek jest udokumentowanie pochodzenia towaru – np. deklaracja dostawcy lub deklaracja eksportera na fakturze.
Warunki Incoterms
W praktyce handlowej zaleca się określenie warunków dostawy według zasad Incoterms (np. DDP, FOB, EXW), które precyzują podział obowiązków, kosztów i ryzyka między sprzedawcą a kupującym. Odpowiedni wybór klauzuli Incoterms ogranicza możliwość powstania sporów i ułatwia odprawę celną.
Dokumentacja transakcji z Wielką Brytanią
W prawidłowym rozliczeniu transakcji z Wielką Brytanią kluczowe znaczenie ma kompletna i szczegółowa dokumentacja. Zaleca się, aby przedsiębiorca posiadał:
- fakturę sprzedaży/importu,
- dokumenty przewozowe (CMR, listy przewozowe),
- potwierdzenie odprawy celnej (potwierdzenie wywozu/importu),
- deklaracje pochodzenia towaru,
- umowy handlowe i zamówienia klientów,
- dowody zapłaty wraz z bankowymi wyciągami.
Kompletność dokumentacji ułatwia odliczenie podatku VAT i cła oraz zabezpiecza przed ewentualnymi kontrolami organów podatkowych i celnych.
Wyzwania i rekomendacje dla polskich przedsiębiorców
Brexit wprowadził znaczne utrudnienia w handlu, zwłaszcza w zakresie formalności celnych, kosztów transportu oraz identyfikacji i klasyfikacji produktów. Polscy przedsiębiorcy muszą nie tylko znać procedury celne i podatkowe, ale też umieć je stosować w praktyce.
Wskazówki dla firm:
- Zarejestruj się w systemie EORI, aby móc zgłaszać towary do odprawy celnej.
- Sprawdź, czy na Twoje produkty obowiązują preferencyjne stawki cła na podstawie umowy UE-Wielka Brytania.
- Ustal warunki transportu według Incoterms – jasne podziały kosztów i odpowiedzialności ograniczą ryzyko sporu.
- Regularnie aktualizuj wiedzę z zakresu przepisów celnych, podatkowych i regulacji dotyczących pochodzenia towarów.
- Stale monitoruj zmiany w taryfach celnych, wysokości VAT oraz zmiany przepisów krajowych i unijnych.
Specyfika rozliczeń i wsparcie kadrowo-księgowe
W związku ze zmianą statusu Wielkiej Brytanii, kadry i księgowi muszą być na bieżąco z przepisami dotyczącymi rozliczania VAT, ewidencjonowania dokumentów, a także klasyfikacji towarów na potrzeby celne. Zaleca się korzystanie ze wsparcia specjalistów – zarówno doradców podatkowych, jak i agencji celnych. Szkolenia i kursy z zakresu rozliczeń międzynarodowych, dostępne także w ofercie Wektor Wiedzy, pozwolą na minimalizację ryzyka błędów i optymalizację procesów transakcyjnych.
Słowem podsumowania
Z powodu Brexitu każda transakcja z Wielką Brytanią wymaga innego podejścia niż wcześniej – zarówno pod względem podatkowym, jak i formalnym. Kluczowe znaczenie ma posiadanie pełnej dokumentacji, znajomość zasad odprawy celnej i rozliczania VAT, a także świadomość ryzyka związanego ze zmianami przepisów. Dzięki odpowiedniemu przygotowaniu i fachowemu wsparciu, współpraca z partnerami brytyjskimi może być nadal efektywna i bezpieczna dla Twojej firmy. Skorzystaj z kursów i szkoleń oferowanych przez Wektor Wiedzy, aby Twoje kadry i księgowi byli zawsze na czasie z najnowszymi wymogami!
